A'dan Z'ye dijital ses kılavuzu

Ses cihazlarını tanımlamak için kullanılan bazı terimler kafanızı mı karıştırdı? Size bu konuda yardımcı olacak bir hızlı kullanım kılavuzu hazırladık.

Temel bilgiler: Dijital ses nasıl kaydedilir?

Gerçek dünyada sesler sürekli değiştiğinden, dijital kayıt daima dünyadaki her türlü sesin en yakın şekilde dijital ortama aktarılması şeklinde olmuştur. Bununla birlikte, kayıt teknolojisindeki gelişmelerle kaydedilebilecek ses türleri ve kayıtların gerçeğe yakınlığı sürekli olarak artmaktadır.

Dijital kayıt, canlı bir konser ya da bir kayıt stüdyosundaki müzisyenlerin kaydı gibi, analog bir kaynaktan yapıldığında ses düzenli aralıklarla örneklenir. Sesin genliği bir sayı olarak kaydedilerek analog ses kaynağının dijital kaydı bir dizi ayrık sayı halinde oluşturulur.

Dijital kayıt tarafından orijinal analog sesin ne kadarının alınacağı temelde örnekleme hızına ve bit derinliğine (bir saniyede kaç örnek alındığına ve her bir örneğin ne kadar bilgi içerdiğine) bağlıdır.

Dijital sesin kaydedilmesi ve saklanması

Bir dijital kayıt yapıldıktan sonra pek çok farklı formatta saklanabilir. Bu formatların her birinde, oluşturulan dijital dosyanın boyutu ile ses kalitesini dengelemenin farklı bir yolu vardır: Örneğin, çok yüksek kaliteli kayıtlar küçük müzik çalarlara eskiden beri uygun değildi.

Ancak gigabaytlarca saklama alanı sağlayan taşınabilir cihazlar sayesinde dijital saklamanın daha kolay yapılabilir hale gelmesiyle çok yüksek kalitede dijital sesler milyonlarca insan için pratik bir gerçeklik haline geldi.

A'dan Z'ye ses özellikleri kılavuzu

5.1ch

5.1 kanal kısaltmasıdır. Sinema salonlarındaki ses düzenine benzer bir surround ses deneyimi sunar. Beş hoparlör ve bir subwoofer, dinleyicinin çevresine her biri aşağıda belirtilen kanallardan birini alacak şekilde yerleştirilir:

1. İki ön kanal
2. Bir ön orta kanal
3. İki "surround" kanalı
4. Bir düşük frekans etkileri (LFE) kanalı

LFE kanalını alan subwoofer odanın herhangi bir yerine yerleştirilebilir. Subwoofer içermeyen surround ses sistemlerine kıyasla bu sistem daha fazla alan kazandırır: çünkü tüm düşük frekanslı sesler subwoofer'a gönderilir ve diğer hoparlörler bas ses üretmeyecekleri için daha küçük olabilirler. Ayrıca bkz. 7.1ch

7.1ch

7.1 kanal surround ses sisteminde 7 hoparlör ve bir subwoofer kullanılır. 5.1chsistemine benzerdir ama ilave olarak iki "surround arka" kanal içerir.

Analog

Analog kayıtlar orijinal sesi değişiklikler yaparak manyetik teyp veya vinil plak gibi bir fiziksel ortamda saklar. Bu kayıt şekli dijital kayıttan farklıdır.

Bit derinliği

Dijital kaydın bit derinliği, analog sinyalin her örneğini saklamak için kaç basamak kullanıldığını ifade eder. Standart bir ses CD'sinin bit derinliği 16, örnekleme hızı 44,1 kHz'dir; bu, saniyede 44.100 örnek alındığı ve her bir örnekte 16 bit bilgi saklandığı anlamına gelir. Genel olarak, daha yüksek bir bit derinliği, daha yüksek ses kalitesi ama aynı zamanda daha büyük dosya boyutu demektir

Hi-Res Audio en az 24 bit derinliğe ve 96 kHz veya daha yüksek bir örnekleme hızına sahiptir.

Codec

Ses dijital olduğunda bir kodlayıcı / kod çözücüden veya kısaca "codec"ten geçer. Bu, analog ses sinyalini alıp elektronik olarak saklanabilecek bir dijital formatta "kodlayan" bir yazılım veya donanım parçasıdır. Ses çalındığında codec, dijital dosyanın "kodunu çözerek" sesi üretir.

Her ses codec'i farklı bir yöntem kullanarak analog sinyali kodladığı için, sesin saklanması ve yeniden üretilmesi açısından hepsinin farklı avantajları ve dezavantajları vardır.

Sıkıştırma

Dijital ses kaydı yapıldığında çok büyük boyutlu dosyalar üretilebilir ve bu da teknolojinin pratik kullanımını sınırlar. Örneğin, bir dijital müzik çalara kaç şarkı sığabilir? Bu nedenle de çoğu ses dosyası formatı, saklanan dosyanın boyutunu azaltmak için belirli ses bilgilerini çıkaran çeşitli ses sıkıştırma biçimleri kullanır.

Sesin sıkıştırılması ve sıkıştırılmış sesin açılmasında kullanılan yol ses çalındığında duyulan nihai sesi etkiler. Bilgilerin kaybolduğu dosya formatlarına kayıplı denir. Tüm ses bilgilerini tutan veya ses çalındığında yeniden yapılandırılmasına olanak veren dosya formatlarına kayıpsız denir.

Digital

Analog kaydın aksine, dijital kayıt sesi elektronik olarak saklanabilecek (örneğin CD veya sabit sürücüde) bir dizi sayıya dönüştürür ve ses çalınırken de bu sayı dizisini tekrar sese dönüştürür. MP3 popüler bir dijital dosya formatıdır.

Dolby Digital

DVD için standart format ve Blu-ray için temel format olarak kullanılan kayıplı ses formatıdır. Kayıplı bir format olmasına rağmen sinemalarda kullanım için yeterince iyidir. DTS Digital Surround ile karşılaştırıldığında ses kalitesi düşüktür ancak daha yüksek sıkıştırma oranıyla dosyaları daha küçük olduğundan, Dolby Digital daha yaygın olarak kullanılır.

Dolby True HD

DTS Master Audio formatına benzer bir kayıpsız ses sıkıştırma formatıdır. Her ikisi de Blu-ray Disc için isteğe bağlı ses formatları olarak kullanılır.

DSD (Direct Stream Digital)

Direct Stream Digital (DSD), Hi-Res Audio'dan çok daha fazla ve ses CD'sinden 64-128 kat daha yüksek olan, son derece yüksek bir örnekleme hızına sahip bir dijital kayıt yöntemidir. Bazı ses mühendislerine göre, orijinal analog kaynağına olabilecek en yakın dijital dosyadır. Bazı Sony Hi-Res Audio modelleri DSD formatında ses de çalabilir.

DSEE HX

Digital Sound Enhancement Engine (DSEE) HX, Sony'nin benzersiz yükseltme teknolojisidir. Dijital ses sıkıştırılmış formatta çalındığında, DSEE HX yüksek çözünürlüklü ses kalitesine yakın bir kaliteyle kayıp yüksek frekansları gerçek zamanlı olarak değiştirir. DSEE HX donanımı ile çalınan tüm sesler, kendinizi gerçekten kayıt stüdyosunda ya da konserdeymiş gibi hissetmenizi sağlayacak şekilde geliştirilir.

DTS Digital Surround

DVD için standart format ve Blu-ray için temel format olarak kullanılan kayıplı ses formatıdır. Dolby Digital ile karşılaştırıldığında, DTS Digital Surround ses kalitesi daha iyidir ancak daha büyük dosyalar ürettiği için daha az kullanılır.

DTS Master Audio

Dolby True HD formatına benzer bir kayıpsız ses sıkıştırma formatıdır. Her ikisi de Blu-ray Disc için isteğe bağlı ses formatları olarak kullanılır.

Hi-Res Audio

High Resolution Audio tipik olarak örnekleme hızı 96 kHz / 24 bit ve üzerindeki dijital kayıtları ifade eder. Ses kalitesi, CD veya MP3 kayıtlarından çok daha yüksektir. (Standart bir CD'nin ses formatının örnekleme hızı 44,1 kHz /16 bit'tir.)

Bir Sony ürününün üzerinde Hi-Res Audio logosunu gördüğünüzde, bu ürünün High Resolution Audio ses performansını üst düzeye çıkarmak için tasarlanmış olduğunu anlarsınız. Taşınabilir müzik çalarlardan kulaklıklara, hoparlörlere ve tam ev sineması sistemlerine kadar tüm müzik ekipmanlarında tam bir Sony Hi-Res Audio sistemi kurabilirsiniz.

Hi-Resolution Audio hakkında daha fazla bilgi edinin

LDAC

LDAC, Bluetooth bağlantısı üzerinden yüksek kaliteli kablosuz ses keyfini çıkarmanızı sağlayan bir Sony ses codec'idir.

Ses Bluetooth üzerinden iletilirken normalde standart Bluetooth SBC codec kullanılır ve bu da ses kalitesinde kayba yol açabilir. LDAC, SBC codec'ten 3 kat daha fazla veri iletir ve Bluetooth üzerinden gönderilen yüksek kaliteli sesi koruyarak dinlediğiniz tüm müziklerde size geliştirilmiş bir kablosuz dinleme deneyimi sunar.

LFE

Low-Frequency Effects (LFE) kanalı, 3 Hz ve 120 Hz arasındaki düşük perdeli sesler (örneğin film müziklerindeki guruldama gibi ses efektleri) için kullanılan ayrı bir ses kanalıdır. Surround ses sisteminde bu kanal genellikle subwoofer'a gönderilir.

Lossless

Lossless ses formatı, dijital sesi, tüm orijinal dijital bilgileri tutacak veya ses çalınırken yeniden yapılandırılmasına olanak verecek şekilde saklar. Lossless ses formatları şunlardır:

1. DSD (DFF)
2. DSD (DSF)
3. WAV
4. AIFF
5. FLAC
6. ALAC

Lossy

Lossy ses formatı, yerden tasarruf etmek için orijinal dijital kayıttan bazı bilgileri siler ve kayıt çalınırken orijinal ses kalitesini mümkün olduğunca korumaya çalışır. Her bir format, sıkıştırma yoluyla yer kazanma ve bilgileri tutarak ses kalitesini koruma arasında farklı bir denge kurar.

Lossy ses formatları şunlardır:

• AAC
• Dolby Digital
• DTS Digital Surround
• MP3

LPCM

Linear Pulse Code Modulation (LPCM) dijital ses kaydının temelini oluşturur. Analog sinyal düzenli aralıklarla örneklenir ve sinyalin genliği dijital ölçek üzerine bir nokta olarak kaydedilir. Veri üzerinde hiçbir işlem veya sıkıştırma olmadığından ses kalitesi, profesyonel stüdyo kayıtları kadar yüksek kalitede olabilir ancak çok büyük dosyalar üretildiğinden LPCM günlük kullanım için pratik değildir.

Örnekleme hızı, orijinal dijital akışın doğruluğunu belirler

S-Master HX

Sony'nin daha geniş frekans aralıklarında bozulmayı ve gürültüyü azaltmak üzere Hi-Resolution Audio için geliştirdiği benzersiz dijital amplifikatör teknolojisidir. S-Master, dijital sinyalleri önce analog sinyallere dönüştürmeye gerek kalmadan doğrudan güçlendirir ve orijinal sinyalin saflığını koruyarak sesin aslına uygun olarak üretilmesini sağlar.

SA-CD

Super Audio CD, CD'de yakalanabilen dinamik aralığı aşarak DSD formatında ses kaydı için Sony tarafından geliştirilen bir kayıt formatıdır. Standart CD sesinin dinamik aralığı 96 db iken, SA-CD'de bu aralık 120 db'dir. SA-CD örnekleme hızı 2,8 MHz'dir; bu değer, standart CD'den 64 kat yüksektir.

Normal CD sesinin aksine, SA-CD, 5.1ch surround sesin yanı sıra 2 kanallı (stereo) sesi de destekler. SA-CD sesi kopyalamaya karşı koruma için şifrelenir; diğer bir deyişle ses o analog, HDMI® veya i-Link çıkış kabloları aracılığıyla çalınabilir ancak optik ya da koaksiyel kablolar aracılığıyla çalınamaz.

Örnekleme hızı

Bir analog kaynaktan dijital kayıt yapıldığında, örnekleme hızı, örnekler arasındaki zaman aralığıdır ve ne kadar yüksekse o kadar az atlama olur. Örneğin, CD sesinin standart örnekleme hızı 44,1 kHz'dir, yani her saniye için 44.100 örnek alınır.

Genel olarak, örnekleme hızı ne kadar yüksekse kayıt da o kadar yüksek kalitelidir. Hi-Res Audio en az 24 bit bit derinliğine ve 96 kHz veya daha yüksek bir örnekleme hızına sahiptir.

SBC

Bluetooth üzerinden dijital ses iletimi için standart ses codec'idir. SBC, ses kalitesinden önce bant genişliğinin etkin kullanımı için tasarlanmış olduğundan, yüksek kaliteli ses iletimi için uygun değildir. Sony'nin LDAC formatı SBC'nin taşıdığından 3 kat fazla veri taşır ve Bluetooth üzerinden yüksek kaliteli ses iletimine olanak verir.

Subwoofer

5.1ch veya 7.1ch surround ses sisteminde, subwoofer sadece düşük frekanslı sesleri üreten bir hoparlör veya özel LFE kanalıdır. Kulağımız düşük frekanslı seslerin hangi yönden geldiğini kolayca fark edemediğinden subwoofer odada herhangi bir yere yerleştirilebilir.

Tüm düşük frekanslı sesler subwoofer'a gönderildiğinden diğer hoparlörler daha küçük olabilir ve böylece sistemin tamamı daha az yer kaplar.

Surround ses

5.1ch ve 7.1ch surround ses sistemleri, dinleyicinin çevresine yerleştirilmiş olan hoparlörlere farklı ses kanalları göndererek daha zengin bir dinleme deneyimi sunan sistemlerdir. .1 ifadesi, düşük frekanslı hoparlör olarak sisteme ilave edilen bir subwoofer bulunduğu anlamına gelir.

Yükseltme

Lossy formatta bir dijital ses kaydı çalınırken, orijinal bilginin nerede olabileceği matematiksel olarak tahmin edilerek orijinal sesteki bazı "boşlukları" doldurmak bazen mümkün olabilir. Buna "yükseltme" adı verilir ve düşük kaliteli kayıtların sesini yaklaşık yüksek kaliteli seslere dönüştürerek geliştirmek için kullanılır.

Sony'nin benzersiz DSEE HX algoritması, mevcut ses kaynaklarını Hi-Resolution Audio ses kalitesine yakın bir düzeye yükseltir.